Ποιος είσαι και τι θέλεις περισσότερο από τη ζωή;

Μια ημερομηνία και δύο απλές ερωτήσεις. Κάποιες φορές για να πετύχεις χρειάζονται τόσο απλές ιδέες. Αυτό ήταν και το σενάριο του Κισλόφσκι στο 16λεπτο ντοκιμαντέρ με τίτλο Talking Heads (Gadające głowy στα πολωνικά) που γυρίστηκε στην Πολωνία το 1980.

Προτού όμως μεταβούμε στην σύντομη(spoiler free) περιγραφή του 16λεπτου αυτού κλίπ, κρίνεται αναγκαίο να λύσουμε μια απορία που ίσως εκφράζει πολλούς.

Ποιος είναι ο Κισλόφσκι;

Ο πολυβραβευμένος Πολωνός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Κριστόφ Κισλόφσκι (27/6/1941 – 13/3/1996) θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εκφραστές του Ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Το καλλιτεχνικό του έργο έλαμψε την δεκαετία του ‘90 μέσα από τις ταινίες: “Η Διπλή Ζωή της Βερόνικα” και “Η Τριλογία των Χρωμάτων” (3 ταινίες εμπνευσμένες από τα χρώματα-σύμβολα της γαλλικής σημαίας). Τα δύο αυτά τελευταία έργα, χάρισαν στον Κριστόφ την αναγνωρισιμότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που κόντεψε να αγγίξει μέσα από την σειρά ταινιών “ο Δεκάλογος” (10 ταινίες βασισμένες σε καθεμία από τις δέκα εντολές). Οι υπαρξιακές ανησυχίες του Κισλόφσκι έδωσαν μοναδικό χαρακτήρα στις ταινίες του, παρόλο που προσέγγισε λιγότερο ελκυστικά για το ευρύ κοινό θέματα. Αγγίζοντας πολιτικές και θρησκευτικές ιδεολογίες, επιχειρώντας να διεισδύσει στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και υπάρξεως και ταυτόχρονα να χρωματίσει το πορτραίτο της ουσιαστικής αγάπης αλλά και το σκίτσο του θανάτου, ο Κριστόφ Κισλόφσκι άφησε το στίγμα του ως ένας από τους σύγχρονους ποιητές της έβδομης τέχνης.

Όσον αφορά το λιγότερο γνωστό έργο του που αποτελεί αντικείμενο του παρόντος άρθρου, προτού παρακολουθήσει κανείς το official βίντεο που παρατίθεται στο τέλος της σελίδας, είναι απαραίτητο να επισημανθούν τα εξής:

Αρχικά, το “cast” αποτελείται από τυχαίους ανθρώπους διαφόρων ηλικιών και κοινωνικών τάξεων, για τους οποίους γνωστοποιείται μόνο η ημερομηνία γέννησής τους ενώ παράλληλα υποβάλλονται στις δύο αυτές απλές ερωτήσεις «Ποιος είσαι; Και τι θέλεις περισσότερο από την ζωή;».

Οι απαντήσεις και τα ζητήματα που αναλύουν οι διάφοροι πρωταγωνιστές, δεν αφορούν μόνο τους πολίτες της Πολωνίας του 80’, αλλά φαίνεται να έχουν καθολικό χαρακτήρα καθώς εκφράζουν ανησυχίες που θα μπορούσε να είχε ή ακόμα και να έχει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος.

“ Διαφορετικοί άνθρωποι σε διαφορετικά μέρη του κόσμου μπορεί να έχουν τις ίδιες σκέψεις, την ίδια ώρα. Έχω εμμονή με αυτό: ότι δηλαδή διαφορετικοί άνθρωποι σε διαφορετικά μέρη σκέφτονται το ίδιο ακριβώς, αλλά για διαφορετικούς λόγος. Προσπαθώ να δημιουργώ ταινίες που ενώνουν τους ανθρώπους του κόσμου. “

Κριστόφ Κισλόφσκι

Μέσα από το φακό του Κισλόφσκι, που λειτουργεί και σαν χρονομηχανή σε μια άλλη εποχή, η ποικιλία αυτή των τελείως διαφορετικών ανθρώπων και προσωπικοτήτων αποδίδει πληθώρα ξεχωριστών απαντήσεων που άλλοτε προκαλούν αισθήματα χαράς, γέλιου και αισιοδοξίας ενώ άλλοτε προβληματίζουν ή ίσως και να απογοητεύουν τον θεατή. Από το αθώο νήπιο, τον ορφανό έφηβο, την αισιόδοξη κοπέλα, τον απαισιόδοξο φοιτητή, τον ονειροπόλο μηχανικό μέχρι και την 100χρονη γιαγιά, παρακολουθεί κανείς απόψεις, θέσεις και βλέμματα ανθρώπων αυθεντικών, που σε άλλους ανατέλλει μια ζωή γεμάτη ελπίδα και όνειρα ενώ σε άλλους δύει μια ζωή γεμάτη δυσκολίες και σταυρικές θυσίες.

“ Δεν…μου αρέσω πάρα πολύ, για αυτό προσπαθώ να μην παρατηρώ τον εαυτό μου τόσο συχνά. Κάποτε γύρισα ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο Talking Heads. Ρωτούσα τους ανθρώπους 2 πράγματα: Ποιοι είναι, και τι θέλουν περισσότερο από τη ζωή. Αργότερα έκανα και στον εαυτό μου αυτές τις δύο ερωτήσεις. Συνειδητοποίησα ότι δεν είχα να δώσω κάποια απάντηση. Δεν ξέρω ούτε ποιος είμαι και ούτε ξέρω τι θέλω. Αν είναι κάτι που ίσως θα ήθελα, αυτό θα ήταν λίγη γαλήνη και ηρεμία, αλλά ποτέ δεν τα κατάφερα. Και ούτε πρόκειται. Επομένως ποτέ δεν έχω αυτό που πραγματικά θέλω. ”

Κριστόφ Κισλόφσκι

Παρακάτω παρουσιάζονται κάποια στιγμιότυπα από διάφορους πρωταγωνιστές του κλίπ, ενώ όπως προαναφέρθηκε, στο τέλος (της σελίδας) του κειμένου υπάρχει αυτούσιο και το 16λεπτο ντοκιμαντέρ του Κισλόφσκι.