Ο Morricone διευθύνει την ορχήστρα κατά την διάρκεια της συναυλίας του στη Χιλή το 2013.
Τον περασμένο Ιούλιο, ο χώρος της μουσικής βίωσε μια πολύ σημαντική απώλεια: έφυγε από τη ζωή ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες του 20ου αιώνα, ο Ennio Morricone. Γεννημένος στη Ρώμη, το 1928, ο Morricone αποτελεί μια εμβληματική προσωπικότητα, καθώς χάραξε τη δική του μουσική πορεία. Όσο περισσότερο ακούει κανείς τη μουσική του, τόσο περισσότερο γοητεύεται…
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, η οποία ευτυχώς –και για τη μουσική και για εμάς– ήταν μεγάλη, συνέθετε. Συνέθετε μάλλον συνεχώς, αφού τα έργα του καλύπτουν μεγάλο μέρος του μουσικού φάσματος: εκατό κλασικά κομμάτια και πεντακόσια μουσικά θέματα (!) για τον κινηματογράφο ή την τηλεόραση, από την ποπ μέχρι και τη τζαζ. Η μουσική του έχει απήχηση σε ανθρώπους διαφορετικών μουσικών γούστων. Το άλμπουμ «We All Love Ennio Morricone», που κυκλοφόρησε το 2007, αποτελεί μία από τις πολλές αποδείξεις του εκτοπίσματός του, αφού περιέχει διασκευές κομματιών του από καλλιτέχνες τόσο της τζαζ, όπως ο Herbie Hancock, όσο και της ροκ, με τον Bruce Springsteen και τους Metallica (1). Στον συγκεκριμένο δίσκο, περιέχεται και το progressive rock κομμάτι Lost boys calling, το οποίο συνέθεσε ο καινοτόμος και ανοιχτός σε άλλα μουσικά είδη Morricone και ερμηνεύει ο Roger Waters των Pink Floyd. Στο ίδιο κομμάτι το σόλο της κιθάρας «χαρίζει» ένας από τους θρύλους της ροκ, ο Eddie Van Halen (2).
Από τη συναυλία στη Βενετία (2007): The Mission Medley (Εισαγωγή)
Παρ’ όλα αυτά, αν και η μουσική του φαντάζει ορισμένες φορές ανυπέρβλητη και απογειώνει πλήθος ταινιών, ο Morricone παρέλαβε το πρώτο του βραβείο Όσκαρ το 2016, ενώ είχε υπάρξει υποψήφιος άλλες πέντε φορές (!). Έστω κι αν ανάμεσα στα πολλά βραβεία που έχει κερδίσει συγκαταλέγονται τρία βραβεία Γκράμι και τρεις Χρυσές Σφαίρες, προκαλεί απορία –και ενδεχομένως εκνευρισμό– πώς η πιο εμπορική και διεθνούς φήμης τελετή κινηματογραφικών βραβείων (Όσκαρ) δεν του απέδωσε την τιμή που του άρμοζε.
Είναι γεγονός πως οι ταινίες των οποίων το μουσικό θέμα εμπνεύστηκε και συνέθεσε ο Morricone, ξεχωρίζουν ανάμεσα σε άλλες, καθώς η μουσική τους μπορεί να συνεπάρει το κοινό κάθε εποχής. Ίσως να υπερβάλουμε αν ισχυριστούμε πως η μουσική των ταινιών ξεπερνά σε ορισμένες περιπτώσεις την πλοκή τους, αν και σίγουρα θα συναντούσαμε ορισμένους που συμμερίζονται αυτήν την άποψη. Το βέβαιο είναι πως η ταινία φτάνει στην κορυφή χάρη στην υπέροχη μουσική που πλαισιώνει τα κινηματογραφικά πλάνα.
Από τη συναυλία στη Βενετία (2007): The Good, the Bad and the Ugly
Νοσταλγική, ατμοσφαιρική, συγκινητική, ίσως και ανατριχιαστική η μουσική του Morricone για τη μεγάλη οθόνη. Για τον θεατή, είναι αδύνατο να διαχωρίσει την πλοκή από τη μουσική στις ταινίες, το μουσικό θέμα των οποίων έχει επιμεληθεί ο Ιταλός συνθέτης. Είναι τόσο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους, μουσική και πλοκή, που θα ήταν σαν να μιλούσαμε για άλλη ταινία αν η μουσική ήταν έργο ενός άλλου συνθέτη. Ενδεχομένως, ωστόσο, αυτό να συμβαίνει σε κάθε ταινία, αλλά ο μαέστρος της έβδομης τέχνης, Ennio Morricone, έχει καταστήσει φυσική τη σύνδεση της μουσικής του και του αντίστοιχου κάθε φορά πλάνου ή σκηνής .
Άλλωστε…
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί την κλασική ταινία Σινεμά ο Παράδεισος (Cinema Paradiso), χωρίς το νοσταλγικό μουσικό θέμα που σε κάνει να δακρύζεις;
Πώς θα έμοιαζε το απόλυτο γκανγκστερικό φιλμ, Κάποτε στην Αμερική (Once Upon a Time in America), αν δίπλα στον κορυφαίο σκηνοθέτη Sergio Leone, δεν έστεκε κάποιος με τη μουσική ευφυΐα του Morricone;
Μικρότερη, χωρίς αμφιβολία, θα ήταν η συγκίνηση που θα διαπερνούσε μέχρι τα βάθη της ψυχής όποιον παρακολουθούσε την ταινία Η Ιεραποστολή (The Mission) για την ιεραποστολή στη Νότια Αμερική.
Και βεβαίως πόσο θα έχανε το επικό ιταλικό western Κάποτε στη Δύση (Once Upon a Time in the West) δίχως την τόσο εμβληματική μουσική του;… Που καθώς την ακούς, δεν μπορείς παρά να ταξιδεύεις μαζί με τους ήρωες σε άλλους κόσμους, πιο περιπετειώδεις, πιο ερωτικούς, πιο δίκαιους…
Από τη συναυλία στη Βερόνα (2002): Once Upon a Time in the West, Fistful of Dynamite, The Ecstasy of Gold με την αγγελική φωνή της Susanna Rigacci
Το μουσικό χάρισμα του Morricone συγκινεί βαθύτατα κάθε ανθρώπινη ψυχή. Και αυτό γιατί της μιλά με τρόπο μεγαλειώδη και την ίδια στιγμή απλό. Ακούγοντας οποιοδήποτε έργο του, ο άνθρωπος γαληνεύει, ηρεμεί και αισθάνεται ευτυχισμένος και επειδή ο Θεός τού έδωσε την αίσθηση της ακοής και επειδή ο τελευταίος προίκισε τον εν λόγω συνθέτη με αυτό το ταλέντο. Ίσως ο Παράδεισος, ή ο δρόμος προς αυτόν, αν έχει μουσική, εκείνη να μοιάζει με αυτή του Morricone…
ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ… ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΑ
Από τον Ραφαήλ…
Όταν ήμουν ακόμα τριών χρονών, έβλεπα καθημερινά σε DVD τη συναυλία του Ennio Morricone στη Βερόνα (2002). Αυτές οι ατέλειωτες ώρες ακρόασης και παρακολούθησης της εκπληκτικής ορχήστρας του, έμελλαν να καθορίσουν τα ακούσματά μου, αλλά και τον τρόπο που παίζω και γράφω μουσική ο ίδιος σήμερα. Άλλωστε όπως έλεγε ο Γάλλος ποιητής Σαρλ Πεγκύ, «Όλα έχουν παιχτεί προτού γίνουμε δέκα χρονών»…
Από τη Νίκη…
Παρατηρώ το εξής παράδοξο: όσο κι αν αλλάζουν στοιχεία στον χαρακτήρα μου ή τα ενδιαφέροντά μου, ο Morricone παραμένει η πιο αγαπημένη από τις μουσικές προτιμήσεις. Αυτό που για εμένα μάλλον καθιστά μοναδική τη μουσική του συγκεκριμένου συνθέτη είναι ότι αρμόζει σε κάθε περίσταση∙ και σε στιγμές χαράς και σε στιγμές θλίψης…
Πηγές – Παραπομπές
(1): Οι Metallica στη ροκ διασκευή του The Ecstasy of Gold (Live Κοπεγχάγη – 2009) https://www.youtube.com/watch?v=uQvLsifMZIE
(2): Το κομμάτι Lost Boys Calling που αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως soundtrack της ταινίας The Legend of 1900: https://www.youtube.com/watch?v=dayJCB9Dv98
Περισσότερες πληροφορίες για το κομμάτι: https://www.floydianslip.com/pink-floyd/albums/album.php?id=57
Πηγές Εικόνων
Εικόνα Προεπισκόπησης: https://www.theupcoming.co.uk/
Εικόνα 1: https://www.flickr.com/photos/canchageneral/11067826986