Πριν ξεκινήσεις να διαβάζεις το κείμενο, λέω να παίξουμε ένα παιχνίδι.

Εγώ κάνω τις ερωτήσεις, εσύ απαντάς με ναι ή όχι. Νομίζω είναι απλοί οι κανόνες, θα καταλάβεις σε λίγο γιατί σε βάζω να το κάνεις.

Ερώτηση 1: Έχεις ποτέ αργήσει να κοιμηθείς το βράδυ, λέγοντας στον εαυτό σου το ψέμα ότι θα δεις ένα βιντεάκι ακόμα και μετά θα πέσεις για ύπνο;

Ερώτηση 2: Έχεις πει ποτέ την έκφραση «θα φάω κανονικά μέχρι τη Κυριακή, και από Δευτέρα θα ξεκινήσω να προσέχω» ή κάτι παρόμοιο;

Ερώτηση 3: Έχεις παραδώσει ποτέ κάποια εργασία ελάχιστα πριν τελειώσει η προθεσμία της, γιατί πάντα έβρισκες κάποια δικαιολογία για να την αφήσεις για την επόμενη μέρα;

Νομίζω, κατάλαβες που το πάω. Υπάρχει ένα κοινό μοτίβο εδώ.

(Αν απάντησες και στα 3 όχι, ή είσαι λίγο ψεύτης ή κοροϊδεύεις τον εαυτό σου ή είσαι περίπτωση για επιστημονική μελέτη.)

Ποιος είναι ο κοινός παρονομαστής των 3 ερωτήσεων στην αρχή;

Το φαινόμενο είναι γνωστότερο με την αγγλική του ορολογία. Ονομάζεται procrastination. Στην ουσία, είναι μία συνήθεια – λίγο πολύ κοινή σε όλους μας – να αναβάλλουμε δύσκολα ή λιγότερο ευχάριστα για εμάς tasks, επιλέγοντας να κάνουμε κάτι πιο ευχάριστο.

Procrastination is like a credit card: it’s a lot of fun until you get the bill.

Christopher Parker

Τα έχουμε ξαναπεί για την αγάπη που όλοι μας τρέφουμε στην εύκολη λύση (περισσότερα για αυτό εδώ). Κανείς δε θέλει, τουλάχιστον οικειοθελώς και χωρίς κάποια ανταμοιβή, να ζορίζεται. Και είναι απολύτως θεμιτό και φυσιολογικό, είναι μια έμφυτη τάση, η οποία χρειάζεται να υπάρχει.

Που είναι το πρόβλημα

Το πρόβλημα είναι το εξής: Αν αυτή η συνήθεια γίνει ανεξέλεγκτη, μπορεί κυριολεκτικά να μας οδηγήσει στη καταστροφή. Πολλές φορές, χωρίς καν να το καταλάβουμε ή χωρίς να αντιληφθούμε την ταχύτητα με την οποία μας φθείρει. Η συνεχής καλοπέραση δεν έχει κάποιο ξεκάθαρο σύμπτωμα κορεσμού, οπότε μπορεί να ξεκινήσει και να μη διακοπεί ποτέ.

Όπως με τα περισσότερα προβλήματα, μεγαλύτερη σημασία έχει να κατανοήσει κανείς την πηγή τους, παρά να προσπαθήσει να βρει πρόσκαιρους τρόπους αντιμετώπισης.

Σε αυτό το σημείο να ξεκαθαρίσω, ότι δεν την έχω δει life coach του Instagram. Σε καμία δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι ξέρω όλα τα αιτία της αναβλητικότητας του καθενός, ούτε καν για τον ίδιο μου τον εαυτό, με απόλυτη σιγουριά.

Γιατί λοιπόν πέφτουμε θύματα της αναβλητικότητας;

Η αιτία, όμως, που νομίζω ότι είναι η πιο κοινή και δυσκολοχώνευτη είναι μία.

Ο φόβος. Και εξηγούμαι.

Ο φόβος μπορεί να υπάρχει σε διάφορες εκδοχές.

-Μπορεί το ενδεχόμενο της αποτυχίας, (ειδικά αν έχεις επενδύσει πολύ χρόνο, προσπάθεια ή κόπο) να φαντάζει λίγο βαρύτερο από αυτό που μπορείς να αντέξεις στο τέλος της διαδρομής και να αποφεύγεις ακόμα και το να προσπαθήσεις, προκειμένου να μην απογοητευτείς.

-Μπορεί να σε υπάρχει ακόμα στη μνήμη σου ο πόνος από μια περασμένη αποτυχία σου και μόνο η σκέψη ότι θα ξανανιώσεις άσχημα να σε καθηλώνει στην απραξία.

-Μπορεί να έχεις λίγο αυτοκαταστροφικές τάσεις ή χαμηλή αυτοεκτίμηση και βαθιά μέσα σου, να σε φοβίζει λίγο η απόλυτη επιτυχία.

– Ή μπορεί να είναι αυτό που κυνηγάς και οτιδήποτε λιγότερο από το 100% να φαντάζει κόλαση για εσένα. Όπως και να ‘χει, η πρώτη λύση που έρχεται στο μυαλό όλων για αυτό το πρόβλημα είναι η εύκολη και γρήγορη ικανοποίηση. Να φύγουμε μακριά από τον πόνο.

Καλό, δε λέω, αλλά που οδηγεί;

Η πιο αποτελεσματική λύση, για εμένα τουλάχιστον, δεν είναι αυτή.

Ποια είναι μια πιθανή, αποτελεσματική λύση;

Είναι η συνειδητοποίηση ότι ο χρόνος όλων μας είναι περιορισμένος. Κάτι που ειδικά στους νέους, δύσκολα γίνεται αντιληπτό. Όμως χρειάζεται.

Αυτή η λύση βρίσκει εφαρμογή τόσο στις σοβαρότερες δυσκολίες/προκλήσεις/ευκαιρίες που θα μας εμφανιστούν όσο και στα μικρότερα, καθημερινά διλλήματα με τα οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι.

Στη πρώτη περίπτωση, μας φέρνει αντιμέτωπους με τον ίδιο μας τον εαυτό και με το ενδεχόμενο να ζήσουμε μια ζωή αναντίστοιχη με αυτήν που θα μπορούσαμε να ζήσουμε, στη μεν δεύτερη μας φέρνει αντιμέτωπους με το γεγονός ότι συνηθίζοντας την αναβολή, αυξάνουμε τον χρόνο για τον οποίο η συνείδηση μας θα απασχολείται με τη δραστηριότητα η οποία παραμένει ανεκπλήρωτη.

Και πέρα από αυτό, σαν πρακτική, μόνο θετικό πρόσημο μπορεί να έχει, γιατί σε αναγκάζει να συμφιλιωθείς με την ιδέα ότι παραμένοντας σε μια κατάσταση άνεσης, θα φτάσει κάποια στιγμή η ώρα που θα βρεθείς αντιμέτωπος με τις ευθύνες σου. Είναι η φυσική ροή των πραγμάτων.

«Ο ορισμός της κόλασης είναι ο εξής: Την τελευταία σου μέρα στη Γη, το άτομο που έγινες συναντά το άτομο που θα μπορούσες να γίνεις».

Συμπεραίνοντας, δεν υπάρχει λόγος να ξεκινήσεις να κοιμάσαι από τις 8 το βράδυ, ούτε να μη ξανά φας παγωτό. Ούτε αυτό είναι φυσιολογικό. Σημασία έχει να υπάρχει συνειδητά στο μυαλό η σκέψη ότι 1) κάθε πράξη έχει συνέπειες (θετικές ή αρνητικές) και 2) ο χρόνος όλων μας κάποια στιγμή τελειώνει. Δε γυρνάει πίσω, αλλά ανάλογα με τη διαχείριση του, μπορεί να αποδειχθεί είτε ο καλύτερός σου φίλος είτε ο χειρότερος εχθρός σου. Η επιλογή πάντα ήταν και θα είναι δική σου.