Οι νέοι ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο απαλλαγμένο από κακία, ο οποίος θα χαρακτηρίζεται από αγάπη, αλληλεγγύη και σεβασμό προς όλους. Θεωρούν παράλληλα ότι κληρονόμησαν έναν κόσμο άδικο, σαθρών θεμελίων, καθοδηγούμενο από οπισθοδρομικές απόψεις και ανθρώπους συμφεροντολόγους που κινούν τα νήματα με γνώμονα τις δικές τους απαρχαιωμένες αρχές. Η ευθύνη αβίαστα ρίχνεται στους ενηλίκους, καθώς εκείνοι συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην ηθική και πνευματική παρακμή της κοινωνίας.

Η επιδίωξη του νέου για βελτίωση του κόσμου στον οποίο ζει  συχνά τον οδηγεί στην ένταξη σε κινήματα-ομάδες-παρατάξεις (με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις κομματικές παρατάξεις των πανεπιστημίων). Ιδιαίτερη δραστηριοποίηση στη δημιουργία μίας «ουτοπίας» για  χάρη των νέων, η οποία θα είναι απαλλαγμένη από θρησκείες, σημαίες, κράτη και οτιδήποτε άλλο «διαχωρίζει», όπως οι τελευταίοι επισημαίνουν, τους ανθρώπους, παρατηρείται πως έχουν οι ομάδες αριστερού προσανατολισμού. Οι τελευταίες σπεύδουν με κάθε ευκαιρία να υποστηρίξουν δικαιώματα υπαρκτά και ανύπαρκτα με την διοργάνωση πορειών, συμβαδίζοντας πάντα με την γραμμή της πολιτικής ορθότητας.(1)

Μας δημιουργείται, λοιπόν, ο προβληματισμός για το πώς μπορούμε ως νέοι να αλλάξουμε με αισθητό τρόπο τον κόσμο. Δεν είναι πιο αποτελεσματικό να ενταχθούμε σε μεγάλες ομάδες-κινήματα-οργανώσεις ώστε συλλογικά να επιφέρουμε την επιθυμητή βελτίωση, αντί να «αγωνιζόμαστε» ο καθένας ξεχωριστά;

Απάντηση στο πρόβλημα της ατομικής έναντι της συλλογικής ευθύνης του ανθρώπου δίνει με εύστοχο τρόπο ο Jordan Peterson(2) στην αυστραλιανή εκπομπή Q+A :

“Η εμπειρία μου είναι ότι οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν τεράστιο όφελος στον εαυτό τους και στους ανθρώπους του στενού κύκλου τους με την ανεύρεση των δικών τους ανεπαρκειών και ελαττωμάτων και των πραγμάτων που δεν κάνουν στην ζωή τους και ξεκινώντας να διαμορφώνονται ως πιο ισχυρές προσωπικότητες. Αν είναι ικανοί για αυτό τότε μπορούν να επεκτείνουν την καριέρα και τις ικανότητες τους και έτσι να μπορούν να πάρουν την θέση τους στην κοινωνία ως αποτελεσματικοί ηγέτες. Ως αποτέλεσμα, μπορούν να λάβουν σοφές αντί για ασύνετες αποφάσεις όταν πρόκειται για συλλογικά πολιτικά ζητήματα. Δεν προτείνω σε καμία περίπτωση ότι δεν υπάρχει τομέας κοινωνικής δράσης, αλλά ότι οι άνθρωποι που δεν έχουν τα ίδια τους τα σπίτια σε τάξη πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί πριν προσπαθήσουν να αναδιοργανώσουν τον κόσμο, που συμβαίνει με πολλούς τρόπους. […] Πιστεύω ότι γενικά οι άνθρωποι έχουν πράγματα που εμπίπτουν περισσότερο στην προσωπική τους αρμοδιότητα και είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν, οπότε τα αποφεύγουν και γενικά ο τρόπος που το κάνουν αυτό είναι υιοθετώντας  ψευδο-ηθικολογικές στάσεις σε μεγάλα κοινωνικά θέματα ώστε να φαίνονται καλύτεροι στα μάτια των φίλων και γειτόνων τους.”(3)

Όπως σωστά αναφέρεται, ιδιαίτερα στη νεανική ηλικία, ο άνθρωπος οφείλει να επικεντρώνεται σημαντικά στην καλλιέργεια του εαυτού του. Η αυτογνωσία πρέπει να αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό ανθρώπων που αναμένεται να πάρουν αποφάσεις που απασχολούν ένα ευρύτερο σύνολο. Νομίζω είναι εύκολα κατανοητό πως ένας νέος με μοναδική επιδίωξη την ευχαρίστησή του (π.χ. αποκλειστική αναζήτηση του ποτού, του ξενυχτιού, των σεξουαλικών σχέσεων, αδιαφορία για τα κοινά, οκνηρία), δεν είναι σε θέση να λάβει συνετές αποφάσεις που αφορούν την κοινωνία ως σύνολο και να τις υπερασπιστεί με σθένος.

Βασική επιδίωξή μας στα νεανικά χρόνια πρέπει να είναι καταρχήν η καλλιέργεια των πνευματικών μας αγαθών, με κυρίαρχη την αυτογνωσία. «Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη, εάν αεί σκάπτεις» (Σκάβε μέσα σου· μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς) είχε πει ο Μάρκος Αυρήλιος (4). Παράλληλα μέριμνά μας ας είναι η αναζήτηση και επιλογή των ηθικών αξιών που θα νοηματοδοτήσουν τη ζωή μας (βασική προϋπόθεση των οποίων αποτελεί η απόκτηση γνώσεων) καθώς και η σταδιακή  προσπάθεια βελτίωσης του άμεσου κοινωνικού μας περίγυρου χωρίς ματαιόδοξες και ανούσιες άλλες βλέψεις. Μάλιστα η προοπτική του ανθρώπου για βελτίωση του εαυτού του τού προσφέρει ψυχική υγεία, αφού με πραγματικό αγώνα προσπαθεί να γίνει καλύτερος άνθρωπος.

Βέβαια, δεν σημαίνει ότι ο άνθρωπος θα αποστασιοποιείται από συλλογικές προσπάθειες που απαιτούν κοινωνική συσπείρωση, αλλά δεν πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό του η συμμετοχή σε αυτές. Αυτό που οφείλουμε να κατανοήσουμε είναι ότι η κοινωνία δεν θα βελτιωθεί αν δεν βελτιωθούν τα άτομα που την απαρτίζουν.

Κλείνοντας, παραθέτω τα λόγια του Ιησού: «Υποκριτή, που προσποιείσαι ότι από ζήλο για την αρετή κι από αγάπη θέλεις να διορθώσεις τους άλλους. Αν πράγματι το κάνεις από ζήλο, βγάλε πρώτα το δοκάρι απ’ το μάτι σου, και τότε θα δεις καθαρά για να βγάλεις και το σκουπιδάκι απ’ το μάτι του αδελφού σου».(5) Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, όλοι μας να αλλάξουμε τον εαυτό μας προς το καλύτερο και ας επιτρέψουμε και στον συνάνθρωπο να κάνει το ίδιο, ώστε η κοινωνία να αποτελείται από ανθρώπους συνετούς και με αυτογνωσία που θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός πραγματικά καλύτερου μέλλοντος.

Παραπομπές:

(1)Κείμενο πολιτικής ορθότητας Στρατούλας ή ορισμός πολιτικής ορθότητας

(2) Ο Jordan Peterson είναι Καναδός κλινικός ψυχολόγος και καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Άρχισε να λαμβάνει ευρεία προσοχή στα τέλη της δεκαετίας του 2010 για τις απόψεις του για πολιτιστικά και πολιτικά θέματα. (Μετάφραση από Wikipedia)

(3) https://www.youtube.com/watch?v=qTk-69f64KU

(4) Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ

(5) Ματθ., ζ΄,5  (μετάφραση Π. Ν. Τραμπέλα)

Η εικόνα είναι ακουαρέλα του Benjavisa Ruangvaree