Φεμινισμός είναι η πίστη στην ισότητα των δύο φύλων που επιτυγχάνεται με την αναγνώριση των δικαιωμάτων των γυναικών. Τον 18ο και 19ο αιώνα, προσωπικότητες όπως η Ολυμπία ντε Γκουζ, η Μαίρη Γουολστονκραφτ, η Μαρία Ντεραιν, ο Τζον Στουαρτ Μιλ, η Σιμόν ντε Μποβουάρ, η Καλλιρόη Παρρέν ύψωσαν το πνευματικό τους ανάστημα απέναντι στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική κυριαρχία των ανδρών, άσκησαν επιρροή με τη φεμινιστική δράση τους και έθεσαν τα θεμέλια της εγκαθίδρυσης της ισότητας. Εννοείται πως στερεότυπα αντιμετωπίζει συχνά και ο ανδρικός πληθυσμός, παρ’ όλα αυτά η ανισότητα παρατηρείται πιο έντονα σε βάρος των γυναικών.
Ακόμα και σήμερα και ενώ η ιδέα της ισότητας έχει διαδοθεί και επικρατήσει, υποανάπτυκτα κράτη καθιστούν τη γυναίκα υποτελή. Η μόρφωση των γυναικών στις κοινωνίες αυτές είναι περιορισμένη, γεγονός που τις καταδικάζει στην ανέχεια και στο συμβιβασμό.
Στα πιο ανεπτυγμένα κράτη, η ισότητα μεταξύ των δύο φύλων θεωρείται δεδομένη καθώς προστατεύεται από το σύνταγμα και τη νομοθεσία. Ωστόσο, ακόμα και έτσι, παρατηρούνται πολλές φορές φαινόμενα εκμετάλλευσης και υπονόμευσης των γυναικείων δικαιωμάτων και διακρίσεις σε κοινωνικό και σε επαγγελματικό επίπεδο. Πιο σοβαρή πληγή που οδηγεί σε ανισότητα είναι ο περιορισμός της ελευθερίας των γυναικών ο οποίος τεκμηριώνεται λόγω του φόβου τους μπροστά στην μυϊκή υπεροχή των ανδρών. Είναι υποχρεωμένες να ζουν με αυτόν τον φόβο και η μόνη παρηγοριά τους είναι ότι «σε όλες συμβαίνει». «Της κόβουν τα φτερά και ύστερα την κατηγορούν ότι δεν μπορεί να πετάξει», ένα από τα αποφθέγματα της Σιμόν ντε Μποβουάρ.
Όμως, γιατί ενώ θεωρητικά αποδεχόμαστε την ισότητα, συνεχίζουμε να εκφραζόμαστε σεξιστικά και βίαια;
Σημαντικό και αναντικατάστατο ρόλο διαδραματίζει η παιδεία. Παρατηρούνται καταστάσεις όπου κυρίως οι γονείς τείνουν να επηρεάζουν αρνητικά τα παιδιά τους σχετικά με αυτό το ζήτημα. Αυτό συμβαίνει όταν οι ίδιοι επικροτούν βίαιες πράξεις, ως δείγμα ανδρισμού, για να πνίξουν την ανασφάλειά τους ή όταν οι πατεράδες αμφισβητούν τις γυναίκες τους στη λήψη οικογενειακών αποφάσεων και επιβάλλουν την δική τους άποψη. Άλλος ένας σημαντικός παράγοντας είναι η πορνοβιομηχανία που ευθύνεται για την λανθασμένη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των νέων. Σε πολλά προϊόντα της βιομηχανίας αυτής, η γυναίκα προβάλλεται ως σκεύος ηδονής και ο άνδρας ως ο κυρίαρχος της σχέσης ενώ γεννάται η πεποίθηση ότι αυτή η αντιμετώπιση είναι ευχάριστη πάντα και για τις δύο πλευρές.
Πριν, όμως, προτρέξουμε να αποδώσουμε ευθύνες αποκλειστικά στο ανδρικό φύλο, θα πρέπει να επανεξετάσουμε και τη δική μας στάση απέναντι στο φεμινισμό. Και δεν αναφέρομαι σε γυναίκες που δεν τον υποστηρίζουν, αλλά σε όλες εμάς που είμαστε κατά αυτής της αντιμετώπισης χωρίς να σκεφτόμαστε ότι συχνά μπορεί και να την επιτρέπουμε έμμεσα. Αξίζει να διερωτηθούμε γιατί μια γυναίκα εμφανίσιμη, ίσως και επιδεικτική, να βρίσκεται στις κορυφαίες αναζητήσεις στα κοινωνικά δίκτυα ενώ μια γυναίκα ταλαντούχα ή μια γυναίκα επιστήμονας να περνάει παγερά αδιάφορη.
Σε πολλά διάσημα διαδικτυακά προφίλ, το στοιχείο που επικρατεί είναι η ανάδειξη της γυναικείας εμφάνισης. Αγαπάμε τον εαυτό μας, είμαστε περήφανοι γι’ αυτόν και καλά κάνουμε και το δείχνουμε αλλά θα πρέπει να αναρωτηθούμε μήπως αυτή η τάση, πολλές φορές, είναι αποτέλεσμα της ανασφάλειας και όχι ένα φεμινιστικό εγχείρημα ή ελευθερία της ένδυσης, όπως το βαφτίζουμε. Αυτό το μοντέλο διαχείρισης του κοινωνικού προφίλ έχει επικρατήσει και δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας και σε νεότερα κορίτσια που θα επιθυμήσουν την ταύτιση με τα ρετουσαρισμένα μοντέλα και την διεκδίκηση παρόμοιας επιτυχίας. Υπό αυτό το πρίσμα, εξουσιάζει το φαίνεσθαι στα σόσιαλ μίντια, υποσκελίζεται η σημασία των πνευματικών ικανοτήτων και ισχυροποιείται η επικρατούσα αντίληψη των ανδρών που εστιάζει αποκλειστικά στα εξωτερικά χαρακτηριστικά.
Είναι άραγε αυτή η στάση απάντηση στην καταπίεση του παρελθόντος; Πριν τους φεμινιστικούς αγώνες, ο σεξισμός δεν εκφραζόταν μόνο με το ότι μας κλείνανε στο σπίτι και μας ντύνανε για να μην «προκαλούμε», αλλά αμφισβητούσαν την προσωπικότητα και την νοημοσύνη μας, απέρριπταν την μόρφωσή μας. Αυτά είναι τα λάβαρα των αγώνων για ισότητα. Αυτά είναι που πρέπει να διαφυλάξουμε και να αναδείξουμε, αυτά για τα οποία πρέπει να είμαστε περισσότερο περήφανες και αυτά για τα οποία πρέπει να μας θαυμάζουν και να μένουν δίπλα μας. Δεν είναι μόνο η εμφάνιση που μας ανυψώνει, αλλά πρωτίστως τα πνευματικά μας χαρακτηριστικά. Μην υποκύπτουμε μπροστά στην ναρκισσιστική τάση και μην ακυρώνουμε από μόνες μας δικαιώματα και αναγνώριση που με τόσες προσπάθειες κατοχυρώθηκαν στο παρελθόν.
Πλέον σε μεγάλο βαθμό η ισότητα δεν είναι θέμα νόμων, είναι θέμα νοοτροπιών αμφοτέρων πλευρών. Αλλά αν δεν δούμε τον εαυτό μας πνευματικά ισάξιο με το άλλο φύλο, πώς περιμένουμε να το δουν οι υπόλοιποι;
Πηγές:
Βookpress.gr, 2020, Mύρων Ζαχαράκης, Φεμινισμός, της Ντέμπορα Κάμερον- πώς οι γυναίκες διεκδίκησαν και διεκδικούν τη ζωή τους
Τα Νέα, 2020, Ενδοοικογενειακή βία: Έκθεση-σοκ δείχνει ότι τετραπλασιάστηκαν οι καταγγελίες μέσα σε μια δεκαετία
Πηγές Εικόνων
https://pixabay.com/vectors/equality-rights-women-men-equal-4515143/ (Εικόνα 1)
https://www.flickr.com/photos/tsevis/14598270418/?ref=weheartit (Εικόνα 2)