Οι περισσότεροι από εμάς ίσως θα λέγαμε με επιπόλαια ευκολία ότι αν ζούσαμε την εποχή του Χίτλερ στην Γερμανία θα ήμασταν επαναστάτες. Αποκλείεται εμείς οι τόσο καλοί άνθρωποι να παίρναμε μέρος σε μία τέτοια τερατωδία. Το θέμα δεν είναι ότι το ίδιο ίσως λέγανε όσοι τελικά έλαβαν μέρος σε αυτά τα απάνθρωπα γεγονότα, αλλά το γεγονός πώς πιστεύουμε ότι εμείς είμαστε καλύτεροι από αυτούς.
Ο λόγος που τόσοι άνθρωποι συμμετείχαν σε αυτόν τον παράλογο και κτηνώδη ναζισμό ήταν ουσιαστικά η δύναμη της μάζας. Ο Χίτλερ μέσω της δύναμης των μαζών επιβλήθηκε. Και αυτό γιατί ήξερε κάτι πολύ σημαντικό.
Η κοινωνία έχει μία κύρια ιδιότητα. Πιέζει όποιον είναι ανομοιόμορφος μέχρι να υποκύψει και να προσαρμοστεί ή τον αφανίζει αν δεν λυγίσει στην πίεση. Στη βάση αυτή λειτουργεί η κοινωνία. Ωστόσο υπάρχει ένας πολύ μεγάλος κίνδυνος σε αυτό. Και αυτός είναι αν η ίδια η κοινωνία είναι άρρωστη και αποκτηνωμένη. Όπως στην εποχή του ναζισμού. Εκεί τι κάνεις; Γίνεσαι και εσύ ένα κτήνος, ένας “Ρινόκερος” ή επιμένεις στην ανθρωπιά σου και είσαι έτοιμος να αφανιστείς;
Πρέπει να παραδεχτούμε πως ο άνθρωπος μπορεί αρκετά εύκολα να αποκτηνωθεί υπό τις κατάλληλες συνθήκες και τη μεγάλη πίεση της κοινωνίας. Ειδικά αν δεν έχει θεμελιωμένες αξίες, οι άμυνες πέφτουν σαν χάρτινος πύργος. Η ιστορία όμως, έχει αναδείξει πολλές φορές ανθρώπους που είχαν ψυχή και δεν συντάχθηκαν με τον παραλογισμό της εποχής τους, αντίθετα πήγαν κόντρα. Σήμερα τους θαυμάζουμε, όμως για την εποχή τους ήταν απλώς οι απροσάρμοστοι και μη προοδευτικοί. Το γνωστό παραμύθι.
Ο χαμαιλεοντισμός είναι γνωστή τακτική επιβίωσης των δειλών – να είμαστε ειλικρινείς – και μπορεί όλοι μας κάποτε να το έχουμε εφαρμόσει. Σε μία πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία αναφέρει ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος (1) : “Ο ιδεώδης σήμερα είναι ο προσαρμοστικός. Είναι ικανός να επιβιώσει παντού. Γιατί; Γιατί είναι ελαφρύς. Δεν έχει βάρος. Υποβαθμίζονται οι ιδιαιτερότητες κτλ γιατί όλα αυτά βαραίνουν.” Και παρακάτω αναφέρει ο ίδιος “βέβαια σαν ψυχολόγος θα σας πω, ότι αυτό είναι και ο ορισμός της νεύρωσης. Η απόλυτη προσαρμοστικότητα λέγεται υστερία. Είναι ένας τρόπος να ανήκεις στους άλλους, να μην ανήκεις στον εαυτό σου, να μην έχεις εαυτό.” Ο άνθρωπος από φορέας νοήματος και μιας προσωπικής αντίληψης για τον κόσμο έγινε απλώς φορέας της αντίληψης της εποχής του.
Φυσικά – δεν αντέχω να μην το αναφέρω – αν υπήρχε μάθημα “χαμαιλεοντισμού και απόλυτης προσαρμοστικότητας” με υπότιτλο “θυσιάζοντας την αξιοπρέπεια για την επιβίωση” καθηγητές θα ήταν σίγουρα οι δημοσιογράφοι. Το βλέπουμε και σήμερα δηλαδή. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλές πρωινατζούδες που, όπως λέει ένας φίλος, στο Facebook “αν είχαν εκπομπή στα χρόνια της χούντας είναι σίγουρο ότι θα έψελναν το “Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών”, αλλά βλέπετε ζουν στην εποχή του MeToo και του “κοινωνικού φύλου” και έτσι διάβασαν δυό-τρία άρθρα της Lifo, έμαθαν απέξω τα βιντεάκια της (****) και χρίστηκαν ιέρειες την “πολιτικής ορθότητας” που είναι και της μοδός.(2)” Δεν θέλουμε να αναφέρουμε ονόματα αλλά πρόκειται για άτομα που κάνουν – για παράδειγμα – ό,τι γλείψιμο υπάρχει προκειμένου να τους κάνει ριπόστ η “νεολαία” ή αλλιώς κάτι υπέροχα groups του insta.
Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι: μήπως ζούμε και εμείς σήμερα έναν παραλογισμό σε άλλα μέτρα; Μήπως έχουμε και εμείς υιοθετήσει απόψεις της εποχής για να μην αφανιστούμε;
Δύσκολο να πούμε όχι αφού ζούμε στην εποχή της cancel culture. Αν δεν προσαρμόζεσαι στις αντιλήψεις της εποχής σου, όσο παράλογες, όσο ανήθικες, όσο ενάντια στις αξίες σου, όσο επικίνδυνες και αν είναι, τότε θα καταστραφεί η ζωή σου. Και όλο και περισσότεροι άνθρωποι υιοθετούν τις αντιλήψεις αυτές ώστε να είναι “ήσυχοι”. Μία τεχνητή ησυχία αφού αναγκάστηκαν να muteάρουν την φωνή της συνείδησής τους.
Ο μόνος τύραννος που δέχομαι είναι η σκληρή φωνή μέσα μου.
Γκάντι
Ζούμε σε μία εποχή πρωτοφανούς ηθικής και αξιακής κρίσης. Τα αφύσικα γίνανε “φυσικά”, το μίσος έγινε “αγάπη”, ο διάλογος έγινε “cancel”, η υποταγή έγινε “προσαρμογή”. Τα αποτελέσματα αυτής της κρίσης δεν θα αργήσουν να έρθουν. Όμως ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που λένε τα πράγματα με το όνομά τους. Υπάρχουν κάποιοι που δεν παίζουν παθητικά άμυνα. Και αυτοί είναι η ελπίδα και η ενθάρρυνση κάθε ανθρώπου που θέλει πολύ να μιλήσει αλλά φοβάται. Είναι πολύ περισσότεροι απ’ όσοι νομίζουμε.
Το συμπέρασμα που βγαίνει από αυτή την εποχή είναι ένα: αν δεν είσαι πρόθυμος να προσαρμοστείς στον παραλογισμό της εποχής, να είσαι έτοιμος να σε πολεμήσουν. Το καθαρό μέτωπο και οι αξίες έχουν κόστος, αλλά είναι αυτά που θα μετρήσουν περισσότερο τις στιγμές που θα αφήνεις αυτόν τον κόσμο.
“εν των κόσμω θλίψιν έξετε, αλλά θαρσείτε,
Εγώ νενίκηκα τον κόσμον”
(Ιω. 16.33)
Παραπομπές:
(19:41)
2.https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10159995243251757&id=646151756
