Ο σύγχρονος άνθρωπος ζει με έναν τρόπο πιο αχόρταγο από ποτέ. Η ποιότητα της ζωής στα μάτια των άλλων κρίνεται από τον όγκο των επιτευγμάτων που μπορεί να επιδείξει. Το κυνήγι των στόχων του, που η εκπλήρωσή τους πιστεύει ότι θα του χαρίσουν την πολυπόθητη ευτυχία, πλέον μπορεί να στεφθεί με επιτυχία από πολλούς διαφορετικούς δρόμους, ανάλογα με το ποιο βιβλίο θα διαβάσει, ποιο σεμινάριο θα πληρώσει ή ποιον influencer θα ακολουθήσει. Νούμερο 1 προϋπόθεση για την επιλογή του; Η ταχύτητα που υπόσχεται το κάθε πλάνο να τον φτάσει εκεί που έχει ονειρευτεί: όσο περισσότερος είναι ο χρόνος αναμονής, τόσο περισσότερο θεριεύει το αίσθημα του ανικανοποίητου. Με τη σειρά του, αυτό δημιουργεί στην πορεία δεύτερες σκέψεις για πιο γρήγορα επιτεύξιμους στόχους στους οποίους θα μπορούσε να είχε εστιάσει. Αυτή η σκέψη για το «τι θα μπορούσα να είχα κάνει τόσο καιρό αν δεν ασχολούμουν με αυτό» τον αποσυντονίζει από την προσπάθεια, του υπενθυμίζει ότι έχασε μια ευκαιρία να νιώσει ικανοποίηση και κάνει την υπομονή όλο και πιο επικίνδυνη, γιατί μόνο και μόνο η ύπαρξή της έχει αποπροσανατολιστικό ρόλο.

Το παράλογο, όμως, είναι το εξής:  όποια διαδρομή και αν, τελικά, επιλέξει, παρότι αυτή συνήθως αποτελείται από ξεκάθαρα, όμορφα παρουσιασμένα βήματα , δεν τον οδηγεί στην πολυπόθητη ευτυχία. Γιατί;

Αρχικά, η επιθυμητή του τελική κατάσταση πολλές φορές δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια από την αρχή. Το αποτέλεσμα της προσπάθειας του δεν είναι σχεδόν ποτέ ξεκάθαρο και συγκεκριμένο πριν ξεκινήσει, δεν ξέρει με άλλα λόγια ακριβώς πώς θα μοιάζει ή πόσο θα χρειαστεί να επενδύσει για αυτό το οποίο θα προσπαθήσει. Οπότε, αναγκαστικά προσπαθεί να αξιολογήσει την προσπάθεια του με μέτρο σύγκρισης το πιο ευρύ δείγμα παρόμοιων προσπαθειών που θα μπορούσε ποτέ να αντικρίσει, που ακούει συνήθως στο όνομα social media. Όπως είναι φυσικό, δύσκολα θα μείνει ικανοποιημένος.

Η πιο σημαντική απάντηση όμως στο ερώτημα βασίζεται στην αξιολόγηση των αγαθών που ήδη έχει. Η αποκλειστική εστίαση του ενδιαφέροντος του ανθρώπου στο πως θα κατακτήσει όλα αυτά που ονειρεύεται, βγάζει από την εξίσωση τις συνθήκες για τις οποίες θα έπρεπε να είναι ευγνώμων, αν και πάνω σε αυτές κυριολεκτικά στηρίζεται η φιλοδοξία του. Είναι φανερό πλέον πως η μεσαία τάξη σήμερα αγνοεί επιδεικτικά το πόσο μικρή είναι η απόσταση από την πραγματική στέρηση, ίσως γιατί είναι ανακουφιστική η σκέψη ότι «έχουμε με πιο σημαντικά πράγματα να ασχοληθούμε». Ποιος θα κάτσει να θυμηθεί ότι έχει ένα κρεβάτι να κοιμηθεί το βράδυ και ένα πιάτο φαγητό να φάει όταν γυρίσει από τη δουλειά, όταν θα μπορούσε να έβγαζε εύκολα και γρήγορα εκατομμύρια; Ή ότι είναι αρτιμελής και υγιής, όταν θα μπορούσε να έχει το σώμα των ονείρων του; Ή ότι έχει γύρω του κάποιους ανθρώπους που τον αγαπούν, όταν θα μπορούσε να εξασφάλιζε την αναγνώριση της αξίας του από όλους;

Το τρίπτυχο της ευτυχίας: Υγειά, Οικονομική άνεση, Αποδοχή

Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι από τη φύση του ο άνθρωπος δεν εστιάζει στα θετικά, αλλά στο περιθώριο βελτίωσης, γεγονός που ιστορικά φαίνεται να τον έχει βοηθήσει. Αυτό όμως δεν καθιστά υγιές το άλλο άκρο, στο οποίο η ποιότητα της ζωής ή τα αγαθά που είναι προ κατεκτημένα σταματάνε να έχουν αξία, μπροστά στο όνειρο του ιδανικού τρόπου ζωής. Αυτός ο φαύλος κύκλος πλεονεξίας, προσπάθειας, αποθάρρυνσης και παραίτησης σπάει μόνο όταν κλονιστούν οι βάσεις, πάνω στις οποίες ο άνθρωπος χωρίς πολλή σκέψη πάτησε για να φτάσει εκεί που επιθυμεί. Όταν χάσει αυτά που θεωρούσε δεδομένα ή ευαισθητοποιηθεί από περιπτώσεις συνάνθρωπων του που είχαν την ίδια μοίρα. Αυτά είναι τα λεγόμενα reality check, που από ότι φαίνεται σήμερα είναι χρησιμότερα από ποτέ.

Συμπεραίνοντας, δεν υπερασπίζομαι την άποψη ότι «είμαι τέλειος όπως είμαι», όπου είναι ο βολικότερος δρόμος προς την εξαθλίωση (αλλά αυτό είναι θέμα για άλλο κείμενο), ούτε δαιμονοποιώ την ανθρώπινη πρόοδο. Προφανώς, και από πνευματικής άποψης, τέτοιες προσπάθειες έχουν αξία, αλλά έχει σημασία να βασίζονται στην αναγνώριση και την ευγνωμοσύνη όλων όσων έχουμε. Μόνο τότε, η ευτυχία σταματάει να γίνεται σκοπός και γίνεται -για κάποιες στιγμές στη ζωή- συνθήκη.

Το κείμενο αυτό είναι αφιερωμένο στον Σ. και στη νέα του σύντροφο, που είναι κωφή.