«Κάθε χαρακτηριστικό μου είναι άραγε δικό μου; και αν ναι από ποιο κομμάτι μου (το «εγώ» ή τον εαυτό μου) έρχεται;» ερωτήματα ισως άσκοπα, άστοχα, άτοπα εκ πρώτης όψεως…Η απάντηση φαίνεται απλή, γιατί η ταύτιση του «εγώ» με τον εαυτό μας έχει προκύψει προ πολλού ασυναίσθητα.
Η ταύτιση του «εγώ» με τον εαυτό μας είναι ένα τραγικό λάθος, από τις συνέπειες του οποίου δεν μπορούμε να ξεφύγουμε. Το «εγώ» και ο εαυτός μας είναι δύο ‘’πρόσωπα’’ τα οποία έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και στόχους. Αντιστοιχουν σε διαφορετικά κομμάτια του εσωτερικού μας κόσμου αλλά και της ανθρώπινης φύσης και προδιάθεσής μας.
(ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ)
Το «εγώ» επιθυμεί πάση θυσία την προβολή του. Το επίκεντρο της προσοχής αποτελεί τη σκηνή και το χειροκρότημα, η αναγνώριση, η αποθέωση και η θεοποίηση την τροφή του. Δεν ικανοποιείται δε, γιατί είναι λαίμαργο και ακολουθεί την βουλιμία του αυτή ασταμάτητα καθώς αποτελεί τον αυτοσκοπό του, είναι το οξυγόνο του και δίχως αυτό ασφυκτιά.
Το «εγώ» είναι τέλειο. Η σύγκρισή του έτσι με άλλα άτομα είναι ανούσια, μια σπατάλη χρόνου αφού κατέχει όλες τις απαντήσεις και η κατάληξη σε λάθος απόφαση ή κρίση αποκλείεται. Δεν υπάρχουν ή μάλλον εσκεμμένα δεν αφήνει περιθώρια για αυτοκριτική. Δεν την χρειάζεται … ίσως την φοβάται. Είναι εξάλλου αλάνθαστο, αναμάρτητο, θεός εν τη γεννήσει, μοναδικό, αυτοδημιούργητο … γι΄αυτο και εμείς στα μάτια του είμαστε απλά πιόνια. Άψυχα σώματα με ικανότητες και κλίσεις τις οποίες του οφείλουμε και η αξία των οποίων κρίνεται από την χρησιμότητά τους σε αυτό (το εγώ). Για αυτό άλλωστε δεν αναφέρομαι σε αυτό ως «εγώ μας» διότι δεν μας ανήκει αλλά του ανήκουμε…
Ο εαυτός μας όμως αντιπαρατίθεται στο «εγώ». Γνωρίζει εξ αρχής ότι δεν είναι τέλειος. Έχει ζήσει και ζει καθημερινά τα λάθη, τις αμαρτίες, την αβεβαιότητα … την ανθρωπιά μας. Έχει ουσιαστικά διαμορφωθεί από αυτά και επιδιώκει να τα λύσει-διορθώσει. Θέλει να συνδράμει ώστε να γίνουμε καλύτεροι.
Ο εαυτός μας αποτελείται από εμπειρίες. Είναι τα μικρά πράγματα που μας κάνουν να χαμογελάμε όταν τα θυμόμαστε στο μετρό, που μας λείπουν στις δύσκολες στιγμές αλλά μας δίνουν και δύναμη. Είναι καθετί πραγματικά σημαντικό για εμάς. Είναι όμως και τα λάθη μας, οι αδυναμίες, η ασταμάτητη ροπή μας προς την αμαρτία … χωρίς όμως να περιορίζεται στην αναγνώρισή αυτών . Επιθυμεί ειλικρινά την πνευματική, ψυχική και σωματική μας πρόοδο … για εμάς
Η ταύτιση έτσι των δύο είναι πολύ επικίνδυνη διότι είναι διαμετρικά αντίθετα. Το «εγώ» λειτουργεί ατομικά, επιχειρεί να διεκδικήσει την κυριαρχία (είναι τέλειο) και απομονώνει τον εαυτό μας. Η αλήθεια είναι πως τον φοβάται διότι γνωρίζει πολύ καλά ότι ο εαυτός μας δεν παίζει παιχνίδια εξουσίας ούτε φοβάται να παραδεχτεί πως κάνει λάθος. Δεν θέλει να του αφήσει περιθώρια … η αποδοχή των ελαττωμάτων (την οποία πραγματοποιεί εις βάθος ο εαυτός μας) απαιτεί αυτοκριτική και η αυτοκριτική καταρρίπτει την τελειότητα.
Το «εγώ» λειτουργεί και θα λειτουργεί πάντοτε με κριτήριο το κέρδος, την καλοπέραση, την δική του ευχαρίστηση. Η κυριαρχία του έτσι συνεπάγεται με τη μετατροπή μας σε κυνηγούς μιας αέναης ανάγκης για αυτοπροβολή και καλοπέραση η οποία δεν καλύπτεται πλήρως ποτέ. Οι σχέσεις με άλλους ανθρώπους αλλά και με τον εαυτό μας είναι καθαρά επιφανειακές και για όσο χρονικό διάστημα κρίνει το «εγώ» ωφέλιμο. Η ζωή θα γίνεται όλο και πιο επιφανειακή και οι εκπλήξεις της ζωής επιδερμικές.
Χωρίς να είναι εύκολο, ας είμαστε ο εαυτός μας και ας σωπαίνει το «εγώ» (μας). Ο Τομ Λάφλιν (1) άλλωστε έχει πει : «Τη στιγμή που μαθαίνουμε ότι σύντομα πρόκειται να πεθάνουμε, η συνείδηση μας αλλάζει έδρα . Μετακινείται από το Εγώ στον εαυτό».Να μην περιμένουμε, λοιπόν, αυτή την (ύστατη) στιγμή γιατί τότε θα είναι αργά…
Παραπομπή:
(1): Ο Thomas Robert Laughlin Jr. (Αυγουστος 10, 1931 – Δεκέμβριος 12, 2013) ήταν ένας Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, συγγραφέας, παιδαγωγός και ακτιβιστής.
