‘Δείξε μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι’, λέει ο πάντα σοφός λαός και φυσικά όχι τυχαία. Κάθε λαϊκό ρητό βγαλμένο από την ζωή έχει πάντα τις βάσεις του, αλλά γιατί να λέμε ότι οι φίλοι μας είναι οι “καθρέφτες” του εαυτού μας;

Σκεφτείτε τον εαυτό σας μικρό παιδί στην πρώτη Δημοτικού. Ένα ξένο περιβάλλον, πολλά καινούργια πρόσωπα και φυσικά μπόλικο άγχος για το νέο ξεκίνημα. Και τότε είναι η στιγμή που έρχεται κάποιο παιδάκι, από αυτά που βρίσκονται τριγύρω, και λέει το κλασικό: ‘Ε, παιδάκι…θες να γίνουμε φίλοι;’. Φυσικά η φράση αυτή στέλνει σήματα σε όλα τα κέντρα του εγκεφάλου και κάπως έτσι οι σκέψεις αρχίζουν να ρέουν χειμαρρωδώς. ‘Είναι καλό παιδί; Έχουμε κοινά ενδιαφέροντα; Άραγε θα μπορέσουμε να γίνουμε κολλητοί; Και πώς θα συμπεριφερόμαστε ως κολλητοί στα επόμενα χρόνια;’.

Στην πορεία της ζωής μας, το παιδάκι αυτό του Δημοτικού μπορεί να μείνει ή να φύγει και στη θέση του να έρθει κάποιος άλλος, κι αυτό γιατί η ανθρώπινη ύπαρξη επιδιώκει συνεχώς την κοινωνία της με άλλες ανθρώπινες υπάρξεις. Όπως είχε πει και ο Αριστοτέλης, ο άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό και πολιτικό. Εστιάζοντας στην κοινωνική πλευρά του ανθρώπου βλέπουμε αυτή την αέναη αναζήτηση του “άλλου”, και εδώ τίθεται η εξής ερώτηση: Εφόσον το παιδάκι του Δημοτικού συνιστά αυτόν τον “άλλον”, γιατί να μην αποτελέσει έναν ιδανικό φίλο;

Εμείς κι ο “άλλος” είμαστε σαν το πουκάμισο με το σακάκι. Είναι αντιαισθητικό να φορά κανείς ένα κίτρινο πουά πουκάμισο με ένα ροζ σακάκι, ή ένα πολύ κομψό σακάκι με ένα τρύπιο πουκάμισο. Από την άλλη, είναι εξίσου περίεργο και μονότονο να είναι κάποιος ντυμένος με το ίδιο χρώμα σακάκι-πουκάμισο. Έτσι λοιπόν κι ο άνθρωπος, δύσκολα χτίζει γερές φιλίες με άτομα εντελώς διαφορετικά από αυτόν ή και με άτομα αρκετά όμοια με αυτόν. Το μυστικό κρύβεται σε μία ενδιάμεση ισορροπία. Οι φίλοι μας -και ας επικεντρωθούμε στους καλούς φίλους-  ενσαρκώνουν όλους τους στόχους και τις φιλοδοξίες μας, αποτελούν ουσιαστικά και υποσυνείδητα τα πρότυπά μας, καθώς σε αυτούς εντοπίζουμε στοιχεία του χαρακτήρα, τα οποία εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε σε μεγάλο βαθμό, όμως προσπαθούμε και θέλουμε να τα αναδείξουμε. Με λίγα λόγια, οι φίλοι μας (τονίζοντας πάντα τους πιο στενούς) είναι οι άνθρωποι που θα θέλαμε εμείς να είμαστε. Στο κάτω κάτω, είναι απόλυτα λογικό, μιας και κανείς δεν μπορεί να αναπτύξει ουσιαστική φιλία με κάποιο άτομο που τον απωθεί. Κάτι λοιπόν μας μαγνητίζει στους φίλους μας, και αυτό είναι ο αντικατοπτρισμός μίας ενδόμυχης πλευράς του εσωτερικού μας κόσμου την οποία θα θέλαμε να εξωτερικεύσουμε. Η εξωτερίκευση αυτή επιτυγχάνεται δια μέσου του “άλλου”.

Αν, λοιπόν, κανείς το καλοσκεφτεί, τα άτομα με τα οποία συναναστρεφόμαστε και δενόμαστε, εκδηλώνουν εμμέσως την οπτική μας για τους ανθρώπους και ακόμα ευρύτερα για την ίδια την ζωή και το πώς εμείς την αντιλαμβανόμαστε και την σχεδιάζουμε στο κεφάλι μας. Γι’ αυτό και λέμε ότι τελικά οι φίλοι μας είναι οι “καθρέφτες” του δικού μας εαυτού. Στην πραγματικότητα δεν καθρεφτίζουν το έξω μας αλλά το μέσα μας, και μάλιστα πτυχές αυτού που ούτε εμείς οι ίδιοι αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε. Είναι αλήθεια πολύ εύκολο να συμπεράνει κανείς πολλά για την προσωπικότητά μας μόνο και μόνο βλέποντας τα άτομα με τα οποία είμαστε δεμένο. Προσοχή στους φίλους σας λοιπόν παιδιά!