Την στιγμή που ένας έρωτας γεννιέται ανάμεσα σε δυο ανθρώπους προκύπτει και ένα ερώτημα στο πίσω μέρος του μυαλού τους, ένας προβληματισμός που όσο περνάει ο καιρός τους βασανίζει ολοένα και περισσότερο: Πόσο άραγε θα διαρκέσει αυτό που ζούμε;

Κάποιοι πανικοβάλλονται στην πιθανότητα του να περάσουν την υπόλοιπη ζωή τους με ένα άλλο άτομο. Ενώ τους αρέσει που μοιράζονται κάποια στοιχεία της καθημερινότητας μαζί του, που αγαπιούνται και ερωτεύονται, η ιδέα της αποκλειστικότητας τους τρομάζει. Ίσως γιατί σκέφτονται τις ευκαιρίες για φλερτ που μπορεί να στερηθούν, ίσως γιατί προτιμούν να οραματίζονται ένα μέλλον πιο ανεξάρτητο και φιλόδοξο…

Υπάρχουν και κάποιοι από την άλλη που αναζητούν την μονιμότητα όσον αφορά τα συναισθήματα. Θέλουν ο άνθρωπος που επέλεξαν να είναι εκείνος που θα πορευτούν μαζί για όλη τους την ζωή˙ που η κάθε μέρα, αν και με το ίδιο άτομο, θα μοιάζει σαν μια καινούργια εμπειρία.

Στην πρώτη περίπτωση, όταν δύο άνθρωποι δεν επιθυμούν μια σχέση δίχως τέλος (κάτι που θα πρέπει να είναι αποφασισμένο από κοινού) τα πράγματα είναι πιο απλά σχετικά με την διάρκεια του έρωτα. Στην δεύτερη περίπτωση όμως, υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε την διάρκεια του;

Καταρχάς, τι είναι ο έρωτας;

Έρωτας είναι η ώριμη μορφή του ενθουσιασμού. Είναι κάτι παραπάνω από την ακαταμάχητη έλξη εξαιτίας κάποιου χαρακτηριστικού της εξωτερικής εμφάνισης˙ είναι κάτι ανώτερο από τον θαυμασμό που σου προκαλούν τα στοιχεία της προσωπικότητας ενός ανθρώπου.

Έρωτας είναι όταν κάθε σκέψη στο μυαλό μοιάζει μουδιασμένη, σαν τίποτα να μην είναι ικανό να ασκήσει την οποιοδήποτε επιρροή μέσα σου, κανένας προβληματισμός αλλά και καμία ευδαιμονία. Είναι όταν μια φράση, ένα χαμόγελο, κάποια τυχαία κίνηση και άλλα παρόμοια μικροπράγματα – που στην πραγματικότητα είναι αρκετά μεγάλα – μπορούν να προσφέρουν έντονη τέρψη και συγκίνηση στην καρδιά χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια: είναι όταν ο κόσμος αλλάζει μορφή και παίρνει το σχήμα ενός ατόμου.

«Έρωτας, είναι το σύνολο των ενστίκτων, των καταστάσεων και των λειτουργιών, που συντηρούν τη ζωή, και την κάνουν ολοένα και πιο όμορφη.» Wilhelm Reich

Αν και ο έρωτας είναι κυρίως κάτι ανεξήγητο που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί με λέξεις, με τα παραπάνω θα μπορούσαμε ίσως να δώσουμε έναν ορισμό ως προς τι θα μπορούσε να είναι. Μπορούμε όμως με κάποιο τρόπο να διατηρήσουμε κάτι τόσο απρόβλεπτο και χαοτικό;

Μεγαλύτερος παράγοντας: Η θέληση

Καταρχάς, τίποτα δεν μπορεί να διατηρηθεί αν πρώτα δεν υπάρχει διάθεση και θέληση για προσπάθεια. Σε μια σχέση οι δυσκολίες είναι αναπόφευκτες, όχι απαραίτητα εξαιτίας των διαφορών που έχει το ζευγάρι αλλά λόγο του ότι η ζωή πολλές φορές μας φέρνει τα πράγματα έτσι όπως δεν τα επιθυμούμε στην καθημερινότητά μας. Αν σε αυτή την περίπτωση επιτρέπουμε στα προβλήματα να κατακλύσουν το είναι μας, κάνοντας έτσι να ξεχάσουμε τον άλλον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας – και συνεπώς το τι αισθανόμαστε για αυτόν – τότε είναι πολύ εύκολο ο έρωτας να αντικατασταθεί με γκρίνια, τσακωμούς και εγωισμό, καταστάσεις που όσο καλλιεργούνται άλλο τόσο κάνουν οποιονδήποτε συναισθηματισμό να εκλείπει.

Επίσης, είναι απαραίτητο η θέληση να υπάρχει και από τις δύο μεριές, διότι αν η προσπάθεια δεν είναι αμοιβαία τότε πολύ εύκολα μπορεί ο ένας από τους δύο να επαναπαυτεί στην προσπάθεια του άλλου. Είναι σημαντικό στον έρωτα να σε γεμίζει περισσότερο το να προσφέρεις παρά το να λαμβάνεις. Αυτό εξάλλου είναι και ένα απ’ τα σημαντικότερα θεμέλιά του.

Να ενδιαφέρεσαι ακόμα και όταν – νομίζεις πως – γνωρίζεις τα πάντα

Η ρουτίνα είναι μια κατάσταση που δεν μπορεί να την αποφύγει κανένα ζευγάρι, τουλάχιστον όσο αναφερόμαστε στις μακροχρόνιες σχέσεις. Μετά από τα πρώτα χρόνια, όταν θα έχεις μάθει τα πάντα για τον άλλον άνθρωπο, τις συνήθειες του, τις προτιμήσεις του, τους τρόπους του, ίσως παρατηρήσεις στον εαυτό σου πως αρχίζει και χάνει αυτόν τον ενθουσιασμό που είχε τον πρώτο καιρό – ίσως ακόμη το παρατηρήσεις να συμβαίνει και στον άλλον αυτό. Αυτό είναι κάτι φυσιολογικό, καθώς η αίσθηση του ενθουσιασμού για να εξερευνήσεις τις διαφορετικές πτυχές ενός ανθρώπου έχει εκπληρωθεί από την διατριβή σας τον καιρό που είσαστε μαζί. Όμως, η ψυχή ενός ανθρώπου είναι κάτι παραπάνω από συνήθειες και προβλέψιμες εκφράσεις, αρκεί να δείχνεις το απαραίτητο ενδιαφέρον.

Οι άνθρωποι συνεχώς αλλάζουμε. Ζούμε νέες εμπειρίες, αποκτούμε νέα όνειρα και φιλοδοξίες, αλλάζουμε στάση ζωής. Αρκεί ο τρόπος που μας κάνουν να αισθανόμαστε όλα αυτά ώστε να έχουμε πάρα πολλά να μοιραστούμε με κάποιον, πόσο μάλλον το να μιλάμε για την οπτική που έχουμε και τον τρόπο αντιμετώπισης των παραπάνω καταστάσεων. Χρειάζεται όμως και το απαραίτητο ενδιαφέρον όπως είπα και προηγουμένως, αλλιώς, με την προκατάληψη πως γνωρίζεις απόλυτα το ποιόν του άλλου ανθρώπου, τα πάντα θα φαίνονται βαρετά και τετριμμένα πάνω του.

Ο έρωτας θέλει φαντασία για να μείνει ζωντανός

Ο ενθουσιασμός του πρώτου καιρού είναι αυτός που πυροδοτεί τον ρομαντισμό, ο οποίος συχνά χάνεται με την πάροδο του χρόνου. Οι εκπλήξεις, τα δώρα, τα χαριτωμένα υποκοριστικά, όλα είναι μια προσπάθεια να εκφράσεις τα αμέτρητα συναισθήματα που νιώθεις· πράγματα που κάνουν τον έρωτα να παίρνει ζωή και να αποκτά περισσότερη γοητεία.

Αν όμως φύγει ο ρομαντισμός γίνεται να παραμείνει αυτή η ένταση του πάθους;

Φυσικά και δεν γίνεται. Όπως και ο ρομαντισμός δεν χάνεται αν υπάρχουν τα κατάλληλα κίνητρα, που παραδόξως δημιουργούνται από τον ίδιο τον ρομαντισμό.

Όταν η ένταση του ενθουσιασμού αρχίζει και μειώνεται, τότε είναι απαραίτητη η φαντασία ώστε να αναζωπυρωθεί ο έρωτας. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι μεγάλο όπως κάποιο ακριβό δώρο ή μια οργανωμένη έκπληξη. Η φαντασία μπορεί να μετατρέψει τα πιο απλά και καθημερινά πράγματα στις πιο σαγηνευτικές στιγμές, προκαλώντας έτσι μια αίσθηση μοναδικότητας και θαυμασμού που είναι αδύνατο να μην πυροδοτήσουν ή έστω να διατηρήσουν τον έρωτα. Μια όμορφη φράση που δεν έχει ειπωθεί ξανά, ένα διαφορετικό άγγιγμα από τα συνηθισμένα, μια απρόσμενη συνάντηση εκεί που ο άλλος δεν το περιμένει… από το πουθενά μπορεί να δημιουργηθεί ο ενθουσιασμός αρκεί να υπάρχει φαντασία!

«Έρωτας είναι ο θρίαμβος της φαντασίας επί της νοημοσύνης.» H. L. Mencken

Να επικοινωνείς τα όσα νιώθεις

Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε μια σχέση δυο ανθρώπων είναι να μην αισθάνονται πως μπορούν να πουν τα πάντα ο ένας στον άλλον. Ακόμα και αν αισθάνεσαι πως δεν υπάρχει ο έρωτας που υπήρχε κάποτε, είναι σημαντικό να μπορείς να το εκφράσεις στον άλλον άνθρωπο. Πολλές φορές έχουμε την εντύπωση πως ο άλλος θα παρεξηγηθεί ή πως θα τον στρέψουμε εναντίον μας αν εκφράσουμε έναν προβληματισμό μας – που τις περισσότερες φορές τυγχάνουν οι ίδιοι προβληματισμοί να απασχολούν και την άλλη πλευρά. Στην πραγματικότητα όμως, τα πράγματα μόνο καλύτερα μπορούν να γίνουν αν υπάρχει συνεργασία και προσπάθεια να επιλυθεί το οποιοδήποτε πρόβλημα. Δύο άνθρωποι μαζί μπορούν να βρουν περισσότερες λύσεις για να κρατήσουν κάτι που τόσο πολύ επιθυμούν από το να βυθιζόταν ο καθένας στις σκέψεις τους που μόνο χειρότερα θα μπορούσαν να κάνουν τα πράγματα.

Αν δεν μπορείς να εμπιστευτείς απόλυτα τον άνθρωπό σου, να του μιλήσεις για τα πάντα, να του εκφράζεσαι, τότε ένας έρωτας δεν βασίζεται σε ισχυρά θεμέλια.

«Ο έρωτας δεν απαιτεί την κατοχή, αλλά χαρίζει την ελευθερία.» Rabindranath Tagore

Επιστρέφοντας στον μεγαλύτερο, κατά την γνώμη μου, παράγοντα που μπορεί να κρατήσει ζωντανό το οτιδήποτε: ζούμε σε μια εποχή που μας είναι δύσκολο να προσπαθήσουμε για οποιονδήποτε άλλον πέρα από τον εαυτό μας. Η θέληση του να θυσιάσεις κάτι δικό σου για να κρατήσεις στην ζωή σου έναν άλλον άνθρωπο, πόσο μάλλον να διατηρήσεις έναν έρωτα, μας φαίνεται μια ενέργεια τόσο αποκρουστική, σαν κάτι που εμπνέει αδυναμία. Έχουμε συνηθίσει στο γρήγορο, το εύκολο και το έτοιμο – πράγματα που επίσης χαρακτηρίζουν την εποχή στην οποία ζούμε – οπότε στην πρώτη δυσκολία, όταν αισθανθούμε μέχρι και την παραμικρή αλλαγή στα συναισθήματά μας, τα παρατάμε και πάμε στον επόμενο με την ελπίδα πως όλα θα κυλήσουν – αν όχι τέλεια – όπως τα ονειρευόμαστε εμείς.

Για να κρατήσει ένας έρωτας όμως, απαιτείται ο απόλυτος ασπασμός των συναισθημάτων μας και η πλήρη αποστροφή μας απο τον εγωισμό. Μοιάζει κάπως ολοφάνερο αυτό, κι όμως δεν είναι. Θα πιάσουμε πολλές φορές τον εαυτό μας να μην εκφράζει τα συναισθήματά του, είτε από φόβο μήπως εκδηλώσουμε περισσότερα από όσα πρέπει και είμαστε επιρρεπής στο να μας εκμεταλλευτούν είτε γιατί δεν θέλουμε ο άλλος να το πάρει πάνω του, λες και ο έρωτας είναι θέμα ανταγωνισμού και υπερηφάνειας. Αν δεν υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη και συγκεκριμένα, αν συμπεριφέρεστε σαν δύο ξεχωριστά άτομα και όχι σαν ένα, τότε μια σχέση μετατρέπεται σε μια μάχη μεταξύ ποιος από τους δύο θα υπερισχύσει, εφόσον ως βάση της έχει δύο διαφορετικά “θέλω”. Από εκεί πηγάζουν και τα περισσότερα στερεότυπα για τον έρωτα, όπως για παράδειγμα ότι είναι δύσκολος ή ότι δεν γίνεται να κρατήσει για πολύ· από τις επιπτώσεις του εγωισμού.

Ωστόσο, ο έρωτας είναι από τα πιο εύκολα και απλά πράγματα – και κυρίως από τα ομορφότερα. Αρκεί αυτό που ενώνει δύο ανθρώπους να βασίζεται στο αμοιβαίο και όχι στον ανταγωνισμό. Όλα τα υπόλοιπα μετά βγαίνουν αβίαστα, διότι η ευτυχία του ενός έχει μετατραπεί στην ευτυχία του άλλου.

«Έρωτας είναι η κατάσταση στην οποία η ευτυχία ενός άλλου ανθρώπου είναι απαραίτητη και για την δική σου.» Robert A. Heinlein

Παραπομπές

Εικόνα άρθρου: William John Hennessy (1879), The Pride of Dijon