6^η Μαΐου 2021: Πληροφορηθήκαμε για την πρώτη αναζωπύρωση (1) της πολυετούς διαμάχης μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης και παρακολουθήσαμε έναν πόλεμο να εκτυλίσσεται. Αμφότερες πλευρές θρηνούν θύματα. H «Χαμάς» εκτόξευε πυραύλους, οι οποίοι αναχαιτίζονταν από το ισραηλινό «Iron Dome» (2). Τα στρατεύματα του Ισραήλ βομβάρδιζαν τη λωρίδα της Γάζας. 21^η Μαΐου 2021: Εκεχειρία, κατάπαυση του πυρός (3). Όμως, και οι δύο πλευρές είναι έτοιμες να συνεχίσουν τις εχθροπραξίες «αν κριθεί απαραίτητο».

Ήθελα (καιρό τώρα) να γράψω ένα άρθρο για τον πόλεμο και, δυστυχώς, μου δόθηκε αυτή η αφορμή. Οι πολεμικές διαμάχες δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για την ανθρωπότητα. Μάλιστα, δεν χρειάζεται κανείς να έδινε μεγάλη προσοχή στην Ιστορία στο σχολείο για να ξέρει ότι (περίπου) κάθε δεύτερη σελίδα γινόταν αναφορά σε κάποια σπουδαία μάχη, πόλεμο ή εισβολή.

Είναι φυσικό οι άνθρωποι να προσπαθούμε να υπερασπιστούμε το «δίκαιο», να ανακτήσουμε την ελευθερία μας, να σταματάμε όσους θέλουν να σφετεριστούν τη γη μας. Αυτό είναι μέρος του «καλού αγώνα», ο οποίος στόχο πρέπει να έχει τελικά την επικράτηση της ειρήνης, που είναι η φυσική (;) τάξη πραγμάτων. Κι όμως, αυτή δεν καθιερώνεται. Το αποτέλεσμα δεν είναι άλλο παρά η απώλεια ζωών, ο ατέλειωτος πόνος, η πείνα, ο φόβος, η επιστροφή στον απολίτιστο κόσμο των ενστίκτων επιβίωσης.

Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί δεν εδραιώνεται η λογική που υπαγορεύει το καλό. Ο Jordan Peterson σε συνέντευξη (4) που παραχώρησε εξηγεί πως είναι λανθασμένη η πεποίθηση ότι ξεπερνώντας τις προκαταλήψεις μας θα αφιερωθούμε στο καλό, γιατί το συλλαμβάνουμε με γνώμονα τη λογική. Όμως, οι άνθρωποι «κατά βάση δεν είμαστε λογικά όντα», μιας και φερόμαστε πολύ συχνά παράλογα.

«Είναι εντυπωσιακό το ότι μπορούμε και καθόμαστε σε αυτή την αίθουσα μαζί, χωρίς να επιτίθεται ο ένας στον άλλο. Και το εννοώ! Είναι αξιοθαύμαστο πώς όλοι εμείς που ερχόμαστε από κάθε μέρος της Β. Αμερικής καθόμαστε ήσυχα σε αυτή την αίθουσα και συγκεντρωνόμαστε σε ένα ζήτημα χωρίς προβλήματα και αναταραχές. Δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το απίθανο του γεγονότος. […] Θεωρώ πως το να μεριμνά κανείς για τους άλλους, για τη συνείδησή τους ανήκει σε αυτόν τον τομέα. Αν πρόκειται να διατηρήσεις καλές σχέσεις με τον εαυτό σου, αν θέλεις να έχεις τη δυνατότητα να αγαπήσεις κάποιον, αν θέλεις να μπορείς να φροντίζεις την οικογένειά σου και την κοινότητά σου, πρέπει να δώσεις στους ανθρώπους μια αξία, που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε και θεϊκή. Κι αυτό με βάση το ότι πρέπει να είναι η υπέρτατη αξία για σένα! Δεν μου φαίνεται παράλογο να ταυτίσουμε την ύπαρξη αυτής της αξίας για την ανθρωπότητα με κάτι μεταφυσικά υπαρκτό. Κι αυτό είναι μέρος της ίδιας της πραγματικότητας», συνεχίζει ο γνωστός ψυχολόγος.

Άρα, τελικά, δε θα ήταν υπερβολή να λέγαμε πως είναι στη φύση μας ο πόλεμος, οι διαμάχες, οι έριδες. «Πόλεμος πατήρ πάντων εστί» (5). Κι όταν βρισκόμαστε σε κάτι από αυτά, ποια πρέπει να είναι η επιδίωξή μας; Κατά τη γνώμη μου, είναι σωστό να θέλουμε να επέλθει δικαιοσύνη, να φανερωθεί η αλήθεια, να υποστηρίζουμε τους φίλους μας, αλλά πρωτίστως πρέπει να αποζητάμε την ειρήνη. Γιατί αυτή αποτελεί το αντίδοτο της καταστροφής, του χάους και του πόνου, του πόνου που προκλήθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία, από τη Σοβιετική Ένωση, από την Κίνα του Μάο και που εξακολουθεί να προκαλείται σε πολλά μέρη του κόσμου. (6)

Ας μην ξεχνάμε πως «[το καλό] δεν είναι η “προεπιλογή”. Η εντροπία, η καταστροφή, η τραγωδία, η μοχθηρία κι ο θάνατος είναι η “προεπιλογή”. Το καλό εναντιώνεται σε αυτά» (4). Το δύσκολο είναι να κρατήσουμε την κοινωνία και τους εαυτούς μας καλούς κι ελεύθερους, όχι να αλληλοσκοτωθούμε. Η αλλαγή ξεκινάει από εμάς τους ίδιους. Ας έχουμε διαρκώς στο μυαλό μας ότι ο εχθρός μας, ο αντίπαλός μας είναι άνθρωπος, άνθρωπος σαν εμένα κι εσένα με οικογένειες, φίλους που θέλουν το καλό του, που προσεύχονται για αυτόν. Σταδιακά οφείλουμε, λοιπόν, να αλλάξουμε οι ίδιοι προς το καλύτερο, διότι αν μείνουμε στάσιμοι ο πόλεμος δεν θα είναι απλώς «προεπιλογή», αλλά συνειδητή επιλογή.

Πηγές/Παραπομπές:

1: https://news.sky.com/story/israeli-investigation-after-16-year-old-palestinian-boy-shot-dead-by-soldiers-12298708 Ανακτήθηκε την Κυριακή, 16/5/2021

2: https://en.wikipedia.org/wiki/Iron_Dome

3: https://www.naftemporiki.gr/story/1728821/israil-gaza-i-ekexeiria-tithetai-se-isxu Ανακτήθηκε την Τρίτη, 25/5/2021

4: “Interview: Jordan Peterson and Dennis Prager at the 2019 PragerU summit”

https://www.youtube.com/watch?v=L47oJxwp6yg

Ο Jordan Peterson είναι Καναδός κλινικός ψυχολόγος και καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Έχει συγγράψει 3 βιβλία και είναι γνωστός για τις ομιλίες και συζητήσεις του που συχνά αναρτά κι ο ίδιος στο YouTube.

5: Απόφθεγμα του Ηράκλειτου

6: Βλ. και απόφθεγμα του Ηροδότου: «Ουδείς γαρ ούτω ανόητος εστί όστις πόλεμον προ ειρήνης αιρέεται· εν μεν γαρ τη οι παίδες τους πατέρας θάπτουσι, εν δε τω οι πατέρες τους παίδας».

(Απόδοση στη νέα ελληνική: Κανένας δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμά τον πόλεμο από την ειρήνη. Στην ειρήνη, οι γιοι θάβουν τους πατεράδες τους. Στον πόλεμο, οι πατεράδες θάβουν τους γιους.)

Πηγές:

Η εικόνα αντλήθηκε από: https://pixabay.com/photos/war-warzone-refugees-pain-1911176/